Rodzaje stanów nadzwyczajnych 

Polskie ustawodawstwo konstytucyjne rozróżnia trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych. Należy do nich stan wyjątkowy, a także stan wojenny oraz stan klęski żywiołowej. Wprowadzenie stanu wojennego jest możliwe po spełnieniu ściśle określonych w ustawie przesłanek, a sama decyzja o charakterze indywidualno-konkretnym w sprawie wprowadzenia takiego stanu powinna mieć formę rozporządzenia. Rozporządzenie takie musi zostać ogłoszone tak aby obywatele zapoznali się z jego treścią. Chodzi tutaj nie tylko publikację we właściwym dzienniku urzędowym, gdyż nie każdy obywatel śledzi takie publikacje ale także o ogłoszenie w sposób, który pozwoli na najskuteczniejsze dotarcie z tą informacją do obywateli. Ogłoszenie takie może mieć formę informacji publikowanej w środkach masowego przekazu, tj. radiu, telewizji, Internecie (na stronach rządkowych), a także rozplakatowania czy rozprowadzenia ulotek informacyjnych (tutaj pomocy powinny udzielić jednostki samorządu terytorialnego). W czasie stanu nadzwyczajnego organy władzy publicznej mogą mieć większe uprawnienia, a także modyfikacji może doznać ich struktura, również co ważne niektóre prawa i wolności obywatelskie mogą być podczas obowiązywania takiego stanu w pewnym zakresie ograniczone (nie może dotyczyć do istoty wolności i praw człowieka). Tymczasowe zmiany czy ograniczenie, o których mowa mogą być wprowadzane tylko i wyłącznie w drodze ustawy.

Zakończenie stanu nadzwyczajnego

Po zakończeniu obowiązywaniu stanu nadzwyczajnego państwo powinno naprawić straty obywateli powstałe w związku z ograniczeniem ich praw (np. zatrzymanie pojazdu na cele wojskowe), a te zagadnienia powinna regulować ustawa. Na straży obywatelskich praw powinni stać również prawnicy wykonujący zawody zaufania publicznego, tj. adwokaci oraz radcy prawni. Niektóre akty prawne bezwzględnie nie mogą zostać zastąpione lub zmienione w trakcje trwania stanu nadzwyczajnego, a należą do nich Konstytucja RP, przepisy regulujące prawo wyborcze, ustawa o Prezydencie RP, czy też ustawa o samorządzie terytorialnym.

Stan wojenny 

Stan wojenny na co wskazuje sama nazwa jest wprowadzany w przypadku zagrożenia militarnego państwa polskiego, w szczególności napaści zbrojnej na nasze państwo, czy w przypadku gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do obrony przeciwko agresji (np. w przypadku zaatakowania innego państwa NATO).  Stan nadzwyczajny dotyczy natomiast przede wszystkim wewnętrznego o zagrożenia państwa, jego ustroju czy porządku publicznego (próba bezprawnego przejęcia władzy przez opozycje). Stan klęski żywiołowej związany jest natomiast z zagrożeniem spowodowanym klęską żywiołową lub awarią techniczną (powódź, brak prądu). 

Pomoc Kancelarii

Jeżeli jesteś pracownikiem administracji rządowej lub samorządowej i chcesz uzyskać więcej informacji na temat stanów nadzwyczajnych zapraszam do konsultacji w Kancelarii w Przeworsku, Jarosławiu oraz Rzeszowie.